Badanie dna oka, nazywane też wziernikowaniem lub oftalmoskopią, to jedna z podstawowych procedur okulistycznych pomagających rozpoznać nieprawidłowości w funkcjonowaniu i budowie siatkówki oraz zaburzenia ogólnoustrojowe. Sprawdź, jakie narzędzia są wykorzystywane do przeprowadzenia tego badania.
Na czym polega oftalmoskopia?
Dzięki oftalmoskopii okulista może dokładnie sprawdzić stan siatkówki, nerwu wzrokowego oraz naczyń krwionośnych znajdujących się w tylnym odcinku oka. Przed badaniem należy zaaplikować pacjentowi krople mydriatyczne, które rozszerzają źrenicę. Cała procedura jest bezbolesna, jednak powoduje krótkotrwałe pogorszenie jakości widzenia — przez około trzy godziny od wziernikowania osoby badane mają problemy z wyraźnym dostrzeganiem przedmiotów, a do tego towarzyszą im światłowstręt i bóle głowy. Wskazania do przeprowadzenia oftalmoskopii to na przykład podejrzenia chorób:
- siatkówki,
- ciała szklistego,
- naczyniówki,
- twardówki,
- ciała rzęskowego,
- nerwu wzrokowego.
Wziernikowanie dna oka może być częścią rutynowego badania okulistycznego. Dzięki oftalmoskopii lekarz zyskuje możliwość rozpoznania wielu schorzeń oka, w tym jaskry, stanów zapalnych, zmętnienia, a nawet nowotworu.
Przebieg wziernikowania bezpośredniego
Oftalmoskopia bezpośrednia to metoda badania oka, do której wykorzystuje się wziernik okulistyczny zawierający źródło światła. Specjalista kieruje jego wiązkę na poszczególne struktury dna oka. Wzierniki są wyposażone w system soczewek, który pozwala na uzyskanie ostrego obrazu tylnej części oka. Światło oftalmoskopu ogniskuje się na strukturach ciała szklistego, nerwie wzrokowym, naczyniach krwionośnych, plamce i obwodowej części siatkówki. Wziernik okulistyczny został wyposażony w filtry, które pozwalają na redukcję światła lub zmianę jego koloru — drobne naczynia łatwiej jest obserwować z użyciem zielonej wiązki, a do badania z użyciem fluoresceiny wykorzystuje się światło kobaltowoniebieskie. Lekarz przysuwa wziernik okulistyczny bardzo blisko gałki ocznej, jednak jej nie dotyka. Niewielkie urządzenie można łatwo przenosić i korzystać z niego nawet przy łóżku osoby chorej.
Jak wygląda oftalmoskopia pośrednia?
Wziernik okulistyczny znajduje zastosowanie również w innych metodach oftalmoskopii. W niektórych przypadkach okulista decyduje się na wykorzystanie wziernikowania pośredniego. Ten rodzaj badania wymaga zastosowania urządzenia ze źródłem światła przytwierdzonym do kasku, który specjalista zakłada na głowę. Wziernik pośredni również zawiera system soczewek oraz filtry. Podczas procedury wziernikowania okulista stoi w pewnej odległości od pacjenta i przybliża w jego kierunku specjalną soczewkę, która nie dotyka gałki ocznej. Zarówno metoda pośrednia, jak i bezpośrednia, są zupełnie bezpieczne i pozwalają na szybkie wykrycie groźnych chorób oczu, a także miażdżycy lub cukrzycy.
